Với công suất dự trữ, Saudi Arabia sẽ có được thị phần từ cấm vận Iran

Saudi Arabia sẽ được trao cơ hội vàng để kiểm soát thị phần dầu nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái áp đặt các biện pháp trừng phạt lên Iran.

Quyết định của ông, dự kiến ​​đưa ra ngày 12 tháng 5, về việc liệu có nên tiếp tục miễn trừ các lệnh trừng phạt theo thỏa thuận hạt nhân có thể ảnh hưởng tới 1 triệu thùng dầu thô Iran.

Với khoảng 2,5 triệu thùng/ngày công suất dự phòng, Saudi Arabia có hỏa lực dầu mỏ đủ để lấp đầy khoảng trống nếu cần và củng cố vị thế nhà sản xuất điều phối thị trường của mình.

" Saudi Arabia khó có thể đứng bên lề và để cho mọi thứ diễn ra," Ellen Wald, chủ tịch của Transversal Consulting và một học giả nước ngoài tại Arabia Foundation cho biết. “Saudi Arabia thích thể hiện bản mình như là một nhà sản xuất ổn định, đáng tin cậy, luôn ở đó để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, và đây là cơ hội hoàn hảo để bước vào.”

Nhưng, cho đến nay, bất kỳ sự đảm bảo chính thức nào vẫn chưa thể hiện rõ điều này.

Giá dầu đã tăng hơn 30% lên gần 75 USD/thùng kể từ khi OPEC và 10 đồng minh không thuộc OPEC do Nga dẫn dắt bắt đầu cắt giảm sản lượng vào tháng 1/2017. Saudi đóng vai trò trung tâm duy trì liên minh với nhau và có thể vẫn muốn giá để di chuyển cao hơn để giúp tài trợ cho chương trình cải cách kinh tế.

Mới đây vào tuần trước, Bộ trưởng năng lượng Saudi Khalid al-Falih tranh cãi sau cuộc họp của ủy ban giám sát OPEC/ngoài OPEC tại Jeddah rằng nhiệm vụ tái cân bằng thị trường của các nhóm với mức cắt giảm 1,8 triệu thùng/ngày còn lâu mới hoàn thành bất chấp tuyên bố ngược lại của Cơ quan Năng lượng quốc tế IEA.

Trước khi có quyết định của Trump về Iran, Tân Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo đã tới Riyadh vào cuối tuần để họp với Vua Saudi Salman và Ngoại trưởng Adel al-Jubeir, bao gồm các cuộc thảo luận về các biện pháp trừng phạt.

Iran đã phục hồi sản lượng lên 3,82 triệu thùng/ngày  trong tháng 3, theo khảo sát OPEC S&P Global Platts mới nhất, bổ sung khoảng 1 triệu thùng/ngày kể từ khi nước này đạt được một thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt với sáu cường quốc thế giới trong năm 2015. Bất kỳ hành động dự kiến nào của Mỹ cũng ​​sẽ đánh vào nguồn cung của Iran.

Amy Myers Jaffee, một chuyên gia tư vấn năng lượng và là thành viên cao cấp của Hội đồng Quan hệ đối ngoại, cho biết Mỹ hy vọng Saudi Arabia sẽ tăng cường sử dụng nguồn lực bất chấp những thông điệp trái chiều mà Falih đã đưa ra ở Jeddah.

"Bạn có nguy cơ bị gián đoạn nguồn cung dầu từ cuộc chiến ở Yemen, kết hợp với các bước phải được xem xét về biện pháp trừng phạt đối với Iran," bà nói. “Trong bối cảnh đó, bạn sẽ mong đợi người Saudi hành xử có trách nhiệm và nói về việc cung cấp cho khách hàng với lượng dầu họ cần. Thay vào đó họ đang tổ chức một cuộc họp ở Jeddah nói về người tiêu thụ có thể giải quyết được mức giá cao hơn. ”

Tiền lệ lịch sử cho thấy Saudi sẽ hành động để duy trì nguồn cung ổn định trong thị trường.

Lần cuối cùng Mỹ và EU chuẩn bị áp đặt các biện pháp trừng phạt lên lĩnh vực dầu mỏ của Iran, vương quốc này đã tăng cường sản xuất. Khi các lệnh trừng phạt được đưa ra vào tháng 1 năm 2012, bộ trưởng dầu mỏ Saudi al-Naimi của Saudi Arabia đã cam kết bù đắp bất kỳ tổn thất xuất khẩu dầu thô nào của Iran, lúc đó đứng ở mức 2,2 triệu thùng/ngày và sau đó đã giảm đi một nửa .

Vương quốc này có công suất dự phòng “để đáp ứng với các trường hợp khẩn cấp trên toàn thế giới, để đáp ứng nhu cầu của khách hàng của chúng tôi, và đó thực sự là trọng tâm”, Naimi cho biết tại thời điểm đó. "Tập trung của chúng tôi không phải là những người cắt giảm sản xuất, nhưng những người muốn nhiều hơn nữa."

Sản lượng dầu thô của Iran đứng ở mức 3,63 triệu thùng/ngày trong năm 2011 trước khi các biện pháp trừng phạt được áp dụng, theo dữ liệu khảo sát của Platts OPEC, và trung bình 2,86 triệu thùng/ngày từ 2012-2015 trong thời gian bị cấm vận.

Sản lượng của Saudi tăng từ 9,33 triệu thùng/ngày trong năm 2011 lên 9,82 triệu thùng/ngày từ 2012-2015.

Các nhà sản xuất vùng Vịnh khác là Kuwait và UAE cũng có sản xuất tăng đáng kể trong giai đoạn đó, cũng như Iraq, đang tái xây dựng lại từ cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo.

Các lệnh cấm vận của Iran đã bị dỡ bỏ vào tháng 1/2016 theo thỏa thuận hạt nhân, và sau đó, OPEC đang ở giữa một cuộc chiến thị phần với dầu đá phiến, không có nước nào đã lấp đầy khoảng trống của Iran cắt giảm sản lượng của họ để nhường đường cho Tehran trở về.

Nhưng thị trường có vẻ khác ngày hôm nay.

Nguồn cung đá phiến của Mỹ - dầu phi truyền thống đã thúc đẩy cuộc chiến thị phần - đang tăng mạnh và tìm cách tiếp tục phát triển, giảm bớt một số tác động của bất kỳ lệnh trừng phạt Iran mới nào.

EIA dự kiến ​​tăng trưởng sản xuất của Mỹ khoảng 750.000thùng/ngày từ năm 2018 đến năm 2019.

Ngay cả với việc cắt giảm sản lượng OPEC, Saudi Arabia đã cắt giảm sâu hơn so với hạn ngạch đã cam kết, tạo điều kiện để nước này có nhiều khoảng trống hơn để tăng sản lượng trong khi vẫn hoàn thành cam kết.

Saudi Arabia đã sản xuất 9.92 triệu thùng/ngày trong tháng 3, theo khảo sát mới nhất của Platts OPEC, thấp hơn 138.000 thùng/ngày so với hạn ngạch 10.058 triệu thùng/ngày.

Bà Wald nói: “Tôi không nghĩ Saudi sẽ khai thác hết công suất dự phòng của mình, nhưng tùy thuộc vào số lượng khách hàng truyền thống của Iran, chúng ta có thể thấy Saudi Arabia đẩy mạnh mức phân bổ ra sao.

Đó sẽ là sự giải cứu được các nước tiêu thụ chào đón, không kém phần quan trọng là Mỹ, một đồng minh chủ chốt của Saudi Arabia.

Nguồn: xangdau.net/Platts